Η ρύθμιση του ύπνου και ο ρόλος του στην ευτυχία.

 

Την τραμπάλα τη γνωρίζετε, είναι ένα από τα αγαπημένα παιχνίδια των παιδιών στις παιδικές χαρές.  Πρόκειται για μια ξύλινη ή μεταλλική δοκό ή σανίδα η οποία στηρίζεται στο μέσον της  πάνω σε μια βάση και έχει δυο καθίσματα στις άκρες όπου κάθονται δυο άτομα, καθένα από τα οποία πιέζει με το βάρος του τη θέση του ώστε ο απέναντί του να σηκωθεί στον αέρα και αντιστρόφως.

Κάπως  έτσι λέει η επιστήμη πως μπορούμε να σκεφτούμε ότι λειτουργεί το σύστημα του εγκεφάλου μας  που ρυθμίζει τον ύπνο μας. Σαν μια τραμπάλα η οποία στη μια πλευρά έχει τη ζωντάνια και τη συγκέντρωση και στην άλλη την υπνηλία.

Αν λοιπόν το ζητούμενο είναι να βελτιώσουμε την υγεία του ύπνου μας, να κοιμόμαστε περισσότερο και καλύτερα τότε καλό θα είναι να ακούσουμε τί λέει η επιστήμη για το πώς ρυθμίζεται ο ύπνος μας. Παράλληλα καλό θα είναι να γνωρίζουμε και μερικά πράγματα γύρω  από την πρακτική του διαλογισμού που θα μας φέρει στο κρεβάτι λίγο πιο γρήγορα.

Να δούμε λοιπόν τί συμβαίνει:

Οταν έχετε κοιμηθεί καλά θα ξυπνήσετε με ένα υψηλό επίπεδο ζωντάνιας και συγκέντρωσης και με ένα χαμηλό επίπεδο υπνηλίας. Τώρα καθώς προχωράει η ημέρα σας, η υπνηλία μεγαλώνει  όπως περίπου μεγαλώνει και η πείνα όταν είμαστε αρκετές ώρες χωρίς τροφή. Ετσι όσο περισσότερο είστε ξύπνιοι τόσο περισσότερο θα νυστάζετε.

Καθώς η υπνηλία αυξάνεται η ζωντάνια και η συγκέντρωσή σας μειώνεται, κοινώς αρχίζετε να «βαραίνετε». Και  μόλις η υπνηλία σας γίνει αρκετά μεγάλη τότε είναι πια δύσκολο να μείνετε ξύπνιος γεγονός που σημαίνει πως ήρθε η ώρα να πέσετε για ύπνο. Κατά τη διάρκεια της νύχτας και όσο εσείς κοιμάστε, ο εγκέφαλός  σας, όπως ακριβώς και ο υπολογιστής , κάνει «επαννεκίνηση» στο επίπεδο του ύπνου σας και το επαναφέρει , έτσι όταν έχετε κοιμηθεί αρκετά θα ξυπνήσετε το πρωί με χαμηλό επίπεδο υπνηλίας και υψηλό επίπεδο ζωντάνιας  και συγκέντρωσης.

Κάθε ημέρα και κάθε νύχτα, γίνεται  με τον ίδιο  ρυθμό αυτό το πάνω-κάτω  στον εγκέφαλό σας, αλλαγές από υπνηλία σε συγκέντρωση και το αντίστροφο. Σαν την κίνηση της τραμπάλας.

Τώρα ας υποθέσουμε πως αντιμετωπίζετε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα που σας αγχώνει τρομερά η επίλυσή  του, όπως μια σφιχτή προθεσμία για την παράδοση μιας εργασίας, το να ακούσετε σχόλια και παρατηρήσεις από  μια συνέντευξη που δώσατε, χρήματα που περιμένετε να λάβετε ή ακόμα και  αποτελέσματα ιατρικών εξετάσεων .

Η επίδραση του τρομερού αυτού άγχους στον οργανισμό μας είναι σαν να πέφτει ένα μεγάλο βάρος στην τραμπάλα και στη μεριά της υπνηλίας με αποτέλεσμα αυτή να σταματά να ανεβαίνει.Το μεγάλο αυτό άγχος πυροδοτεί όλόκληρο το σύστημα άμυνας του οργανισμού μας όπως έχει σχεδιαστεί για να μας κρατάει σε λειτουργία επαγρύπνησης και προσοχής έτσι ώστε να είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε δράση ανά πάσα στιγμή. Αυτό βέβαια θα βοηθούσε σε μια παλιότερη εποχή την επιβίωση του ανθρώπου αλλά σήμερα στη σύγχρονη κοινωνία τείνει να ακυρώσει τα συστήματα του ύπνου , να τον κάνει πολύ δύσκολο και εμάς να μας κρατάει άυπνους. Το άγχος είναι η συχνότερη  και η πιο σημαντική αιτία αϋπνίας, η οποία με την σειρά της επιτείνει το άγχος και το κάνει μεγαλύτερο.
Θυμίζουμε ότι  η αυπνία είναι ένα πολύ βασανιστικό πρόβλημα. Υπολογίζεται ότι το 30% του γενικού πληθυσμού έχει αϋπνία και το 10% έχει συμπτώματα στην διάρκεια της ημέρας.

Οι άνθρωποι που έχουν αϋπνία δεν είναι ευχαριστημένοι με τον ύπνο τους, δεν τους αναζωογονεί και την ημέρα παρουσιάζουν κόπωση, ατονία, υπνηλία, δυσχέρεια συγκεντρώσεως, εκνευρισμό, θλίψη, μειωμένη λειτουργικότητα ενώ σύμφωνα με τις σύγχρονες απόψεις η αϋπνία είναι αποτέλεσμα της εγκεφαλικής λειτουργίας με διαταραχή του ρυθμού εγρήγορσης – ύπνου, δηλαδή της τραμπάλας του ύπνου που αναφέραμε πιο πάνω.

Για να αντιμετωπίσουμε λοιπόν την αυπνία πρέπει να δουλέψουμε  πάνω στις τεχνικές  χαλάρωσης   για τη μείωση του άγχους  όπως είναι οι μυϊκές τάσεις και χαλάσεις, οι ελεγχόμενες αναπνοές,  οι θετικές σκέψεις, ο έλεγχος των εξωτερικών ερεθισμάτων, η καθιέρωση σταθερών συνηθειών αλλά και κάποιες μικρές συμβουλές όπως:

-Να κρατάμε σταθερό ωράριο ύπνου.

-Να πηγαίνουμε για ύπνο, χωρίς αναβολή, όταν νυστάξουμε.

-Να χρησιμοποιούμε το κρεβάτι μόνο για τον ύπνο ή τον έρωτα.

-Να μην ασχολούμαστε με άλλα θέματα όταν ξαπλώνουμε.

-Να φροντίζουμε το περιβάλλον του υπνοδωματίου (θόρυβος, φωτισμός, θερμοκρασία, ενοχλήσεις).

-Να βγάλουμε έξω από το υπνοδωμάτιο τις ηλεκτρονικές συσκευές.

-Να μην καταναλώνουμε βαριά και πλούσια δείπνα, αλκοολούχα και καφεϊνούχα ποτά

-Ο  μεσημεριανός  μας  υπνάκος να μη διαρκεί πάνω από 30΄.

-Να ασκούμαστε  τακτικά αλλά να έχουμε τελειώσει την άσκηση τουλάχιστον 3 ώρες πριν την κατάκλιση.

Κορυφαία όμως  τεχνική  χαλάρωσης  είναι  ο διαλογισμός  ο οποίος όχι μόνο θα μας βοηθήσει να διαχειριστούμε το άγχος μας αλλά και το σώμα μας να συνειδητοποιήσει πότε είναι έτοιμο να κοιμηθεί.

Με αυτές όλες τις τεχνικές μπορούμε να βοηθήσουμε τη βελτίωση του ύπνου μας, το φορτίο πίεσης να ανυψωθεί, η πλευρά της υπνηλίας να αρχίσει με τη σειρά της να ανυψώνεται με τελικό αποτέλεσμα  να φέρουμε την ισορροπία και την αρμονία στην τραμπάλα του ύπνου μας.

Ξέρετε η τραμπάλα, ως εικόνα, συμβολίζει τη συσχέτισή μας με τους άλλους, το μοίρασμα, αλλά και την ισορροπία. Η ζωή, με τα πάνω και τα κάτω της, αλλά και η συνεργασία, η σχέση. Γιατί όταν κάνουμε τραμπάλα υπάρχει πάντοτε κάποιος στην άλλη πλευρά που μας βοηθά να εκτιναχτούμε ψηλά. Και όταν καταφέρουμε να βρούμε την ισορροπία μας, εκεί δηλαδή που μπορείς να κοιτάξεις τον άλλο στα μάτια, όχι λίγο πιο πάνω ή λίγο πιο κάτω, εκεί είναι και το σημείο της απόλυτης ευτυχίας όπου όλα είναι μαγικά.

Και εδώ που τα λέμε ευτυχία χωρίς καλό ύπνο δεν υπάρχει.

Για το https://www.thriveglobal.gr/