Οι άνθρωποι θέλουν και τους αρέσει να κουτσομπολεύουν. Το κουτσομπολιό είναι πληροφορίες που κοινοποιούνται σχετικά για ένα τρίτο άτομο χωρίς όμως αυτό να είναι παρόν και δίνει στους ανθρώπους μια αίσθηση δύναμης. Έρευνες μάλιστα καταδεικνύουν ότι τους ικανοποιεί συναισθηματικά. Ωστόσο, οι περισσότεροι συμφωνούν: «Το να λες αρνητικά πράγματα για τους άλλους είναι εντάξει, αλλά μην πεις τίποτα κακό για μένα.»
Τι σημαίνει όμως κουτσομπολιό; Ο όρος κουτσομπολιό ή επί το ελληνικότερον κοινωνική κριτική διαφέρει από την ανθρώπινη τάση να μιλάμε για άλλους ανθρώπους, καθώς εστιάζει σε αρνητικές πληροφορίες.
Σύμφωναμε τη διευθύντρια της Ψυχιατρικής Κλινικής του Βενιζελείου Νοσοκομείου Ευγενία Χουρδάκη, ουσιαστικά το κουτσομπολιό είναι μια ασυνείδητη ανάγκη του ατόμου να κρίνει τον εαυτό του συγκρίνοντάς τον με τους άλλους. «Ψυχαναλυτικά» λέει «θεωρούμε ότι μέσω του κουτσομπολιού γίνεται μη συνειδητή προβολή των αρνητικών πλευρών του εαυτού μας στους άλλους, χωρίς βέβαια να συναισθάνεται ότι είναι δικές του πλευρές. Έτσι σχολιάζει τους άλλους, διακηρύσσει ότι αυτός δεν θα είχε ποτέ ανάλογη αρνητική συμπεριφορά αλλά στην πραγματικότητα αρνείται δικά του χαρακτηριστικά τα οποία δεν παραδέχεται».
Το κουτσομπολιό διαφέρει από την ανθρώπινη τάση να μιλάμε για άλλους ανθρώπους, καθώς τείνει να εστιάζει σε αρνητικές πληροφορίες, σε υπερβολή, διόγκωση, παρερμηνεία ή και παραποίηση της πραγματικότητας για να υποβαθμίσει τον στόχο κι αυτό είναι η χειρότερη μορφή του. Εάν οι πληροφορίες οι οποίες συζητήθηκαν ήταν θετικές, θα σήμαινε έπαινο ή ζήλια. Εστιάζει συνήθως στις αρνητικές πτυχές της προσωπικής εμφάνισης, των προσωπικών επιτευγμάτων ή των προσωπικών συμπεριφορών ενός τρίτου ατόμου.
«Ειδικά ο κουτσομπόλης» συνεχίζει η κ. Χουρδάκη «Με αρνητικό τρόπο επιζητά την προσοχή των άλλων. Ασχολείται συνεχώς μόνο με τη συμπεριφορά και πράξεις των άλλων, αποφεύγοντας να δει άλλα θέματα που απασχολούν τον ίδιο.»
Μια λιγότερο καλοήθης μορφή κουτσομπολιού είναι όταν οι άνθρωποι συζητούν πληροφορίες για διασημότητες ή άλλα άτομα που αναφέρονται σε ταμπλόιντ ή κοινωνικά μέσα δικτύωσης.
Ποια είναι τα κίνητρα για το κουτσομπολιό;
Μερικοί άνθρωποι κουτσομπολεύουν για να εκδικηθούν. Κάποια άτομα λοιπόν συνήθως αναζητούν άλλα άτομα για να μοιράσουν αμοιβαία αντιπάθεια για ένα τρίτο άτομο που δεν τους αρέσει και που γίνεται ο στόχος τους. Επομένως οι συνομιλίες επικεντρώνονται σε αρνητικές αξιολογήσεις αυτού του ατόμου. Η στοχοποίηση αυτή αποτελεί μια βλαβερή συμπεριφορά.
Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι κουτσομπολεύουν επειδή το κουτσομπολιό είναι ευχάριστο για την αίσθηση της δύναμης που τους δίνει. Το να μιλούν για τις συμφορές των άλλων ανθρώπων, τους δίνει μια αίσθηση ανακούφισης επειδή δεν έχουν ζήσει εκείνοι τέτοιες συμφορές. Είναι αυτό που λέμε: «Μακριά από μας και όπου νάναι…»
Οι άνθρωποι θέλουν επίσης να κουτσομπολεύουν επειδή τους δίνει μια εντύπωση ότι διαθέτουν μυστικές πληροφορίες για ένα άλλο άτομο, κάτι που τους δίνει μια αίσθηση ισχύος. Εάν η γνώση είναι δύναμη, το κουτσομπολιό είναι υπερτροφοδοτούμενη δύναμη. Για να δείξουν τη δύναμή τους και να ενισχύσουν τα εγώ τους, οι άνθρωποι πρέπει να μοιράζονται τις πληροφορίες με άλλα άτομα.
Το κουτσομπολιό συμβαίνει με φυσικό τρόπο και τις περισσότερες φορές γίνεται σχεδόν ασυνείδητα για να διαλύσει τη μονοτονία των βαρετών δραστηριοτήτων ή απλά να γίνει κουβέντα. Τα κοινωνικά μέσα είναι μια ιδανική πλατφόρμα για κουτσομπολιά και τείνουν να είναι πιο επιβλαβή επειδή αφενός οι αρνητικές πληροφορίες έχουν ευρύ κοινό και παραμένουν ορατές για μεγάλο χρονικό διάστημα αφετέρου τα σχόλια είναι ανώνυμα.
Η επίδραση του κουτσομπολιού στον εγκέφαλοΑναλυτές το 2015 εξέτασαν την εγκεφαλική απεικόνιση ανδρών και γυναικών καθώς άκουγαν θετικά και αρνητικά κουτσομπολιά για τον εαυτό τους και τις διασημότητες. Άτομα που άκουσαν είτε θετικό είτε αρνητικό κουτσομπολιό για τον εαυτό τους έδειξαν περισσότερη δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου τους, κάτι που βοηθά τους ανθρώπους να περιηγηθούν σε σύνθετες κοινωνικές συμπεριφορές. Αυτή η αντίδραση εμφανίστηκε επίσης όταν οι συμμετέχοντες άκουσαν μόνο αρνητικά κουτσομπολιά. Η ίδια έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι τείνουν να ταιριάζουν κοινωνικά, και επίσης θέλουν οι άλλοι να τους βλέπουν με θετικό φως.
Στην ίδια μελέτη, οι μελετητές διαπίστωσαν ότι ο κερκοφόρος πυρήνας, το κέντρο ανταμοιβής ή πιο απλά ευχαρίστησης του εγκεφάλου, ενεργοποιήθηκε ως απάντηση σε αρνητικό κουτσομπολιό για διασημότητες, το οποίο καταδεικνύει πόσο τα πικάντικα σκάνδαλα των διασημοτήτων εξάπτουν το ενδιαφέρον των ανθρώπων.
Προβλέψιμα, η μελέτη έδειξε ότι οι άνθρωποι ένιωθαν πιο χαρούμενοι όταν άκουγαν θετικά κουτσομπολιά για τον εαυτό τους και ένιωθαν πιο ταραγμένοι όταν άκουγαν αρνητικά κουτσομπολιά.
Με δυο λόγια το κουτσομπολιό ανταμείβεται, κοινώς δίνει ευχαρίστηση, βελτιώνει τη διάθεση, μάλιστα τα αρνητικά νέα και τα γύρω από αυτά κουτσομπολιά επηρεάζουν πιο έντονα το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου και οδηγούν σε έκκριση ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που οδηγεί στο να παραχθεί το αίσθημα της απόλαυσης και η αύξηση της αυτοπεποίθησης.
Οπότε οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να κουτσομπολεύουν όσο δεν ακούνε κάτι αρνητικό για τον εαυτό τους.
«Είναι εντάξει να μιλάω αρνητικά για άλλους, αλλά μην ακούσω τίποτα κακό για μένα.»
Το άρθρο μου δημοσιεύτηκε εδώ:
https://stories.thriveglobal.gr/giati-oi-anthropoi-theloyn-na-koytsompoleyoyn/
